«Умнубаппыт дьулусханнаах сууруктээх

 сааскы комуол мууhа барыытын,

тон буору тобулан маннайгы ньургуhун тахсыытын,

бииргэ мустан о5ону кытта о5о буолан эдэр сааспытын, ахтыhан ойдоон ааhарбытын.

Оруу ойдуу-саныы сылдьын улэлээбит сылларгытын,

 умнуман о5о-аймах чуор-хатан куолаhын.»

 

    Оскуоланы бутэрэн баран 1966 с. «Хаарчаана» детсадка улэ5э киирбитим. Икки дьиэнэн арахсан улэлииллэрэ, туспа кухнялаах этэ. Сэбиэдиссэйинэн Варвара Гаврильевна Спиридонова улэлиир этэ. Варвара Гаврильевна сурдээх ирдэбиллээх, кытаанах сэбиэдиссэй этэ. Медсестранан врач Гутовская Валентина Павловна, Шадрина Зинаида Дмитриевна улэлээбиттэрин ойдуубун. Миигин улахан группа5а иитээччинэн улэлэппиттэрэ, онно Мария Афанасьевнаны кытта улэлээбитим. Мария Афанасьевна уорэ5ин бутэрэн кэлэн улэтин са5алаабыт кэмэ этэ. Нянянан миронова Мария Николаевна, Млепцова Мария Николаевна (Вера Слепцова ийэтэ) улэлээбиттэрэ. Группа5а 30 тахса о5о сылдьара, детсад круглосуточно улэлээччи, киэьээ оттун, хонор о5олору атын, киэьээнни нянялар, улэьиттэр короллоро, хоноллоро, онно уонтан тахса о5о хонор этэ, туунну нянялар Корнилова Мария. Хас бырааhынньык ахсын ый инниттэн ыытар иитээччи сценарийын оностон ырыталлар, ким тугу онорорун, хайдах киэгэтэллэрин быhаараллар, барытын тематын ис хоhоонугар соп тубэьиннэрэн, о5о подароктарын моhооччугун ыытар иитээччи ко5улээhининэн тигэн онороллоро, онно ньэнкэлэр сурдээ5ин комолоhооччулэр, барытын тэннэ онорон, киэргэтэн, биэрээччилэр. Сурдээх кохтоох, эдэр улэhиттэргэ субэлээн биэрэр улэhиттэр этэ. Оскуоланы кытта улэ ыкса сибээстээхтик барара, учууталлар оскуолаттан кэлэн занятия5а сылдьааччылар, подготовительнай группа иитээччилэрэ оскуола5а уруокка сылдьан, о5олорун уорэнэр туруктарын короллоро.

    Хас бэнидиэлньик ахсын уопсай мунньа5ы ыыталлара, онно араас теманы, политинформацияны ыыталлара, аан дойду сонунун хаьыаттан, радиоттан аа5ан, истэн кэпсиигин, информация оноро5ун. Боhуолэккэ ыытыллар араас общественнай улэ5э барытыгар кытта5ын, концердыы да бара5ын, сайынын агитбригаданнан окко ыыталлар, эмэндэрээннэ, Дьар5алаахха, Таала-Тумсугар, Чаалыйга. Тороппуттэри кытта улэ ситимнээхтик барара, мунньахтара сотору-сотору ыыта5ын, субботниктары, дьиэни хаарынан хайа5ын, араас таhымнаах улэлэри салайан ыыта5ын, манна тороппут кууhэ улахан буолан, активнайдык кытталлара. Манна улэлии сылдьан ЯПУ-2  кэтэхтэн бутэрэн иитээччи идэтин ылан улэлээбитим. Миигин кытта элбэх улэhит энэрдэспитэ, бииргэ улэлээбит уоллээннээхтэрим: Готовцева М.А., Горохова Е.Л., Стручкова А.И.,  Горохова Д.М., Старостина А.К., Колесова Л.Е., Колесова Д.В., Софронова М.Н., Лаврова Д., Сыроватская В.Н., Архипова С.А. Слепцова Л.Н., Слепцова В.Н., Афанасьева Е.И., Былчахова З.П., Горохова А.Р., Слепцова М.П., Попова А.П. Горохова Х.И., Аммосова Н.Е., Колесова Ф.И. Медсестранан улэлээбит дьон: Гутовская В.П., Шадрина З.Д., Колесова А.В., Рожина Е.Е., Слепцова Е.С., Горохова С.Д., Завхоhунан улэлээбит дьон: Колесова Е.М., Курчатова Ф.И., Васильева М.С., Сотрудников С.С. Музыкальнай руководителинэн: Новгородов Т.Г., Колесов Е.Гавр., Зубакин Г.Г., Слепцова Е.Инн., Дворниченко В.В., Монастырева С.В., Рожина С.Е. Музыкальный руководитель ункуу, ырыа, оонньуу, тылларын, движениялаьтын, бастаан биhиэхэ уорэтэрэ, онтон биhиги салгыы уорэтээччибит, дьарык нэдиэлэ5э 2-тэ буолара. Мукыкальнай занятия5а о5олор бары биир форманы кэтэллэрэ, онтон физкультура занятиятыгар шортигы, чешканы, ирдииллэрэ.

     1996 с. Эбээн торуттээх киhи диэн эбээн тылын суоргутуугэ, улэлэhэргэ этии киллэрбитим, сыл ахсын бары группа5а, «Эбээн нэдиэлэтин» - тематынан соп тубэhиннэрэн тэрийэн ыытарым «Эбээн норуотун угэстэригэр о5ону иитии», «Сиэр-туом, итэ5эл, абыычай – бит-билгэ», «Кудьай Таба» - Н. Слепцов – маннык ис хоhоонноох бэсиэдэлэр, улэлэр ыытыллыбыттара. Олохтоох уhуйээннэри о5олорго билиhмнннэрэн уорэтэрим, холобур: «Остуоруйа киэhэтигэр ынырабыт», «Кыыс Хадаар», «Дьикти балыксыттар»- Дьугуор Бытантай, «Урун Иитээнэ – И.В. Горохов. «Кээлбэс» - Слепцов И.Н. Маннык уhуйээннэри о5олор сурдээ5ин интириэhиргээн истэллэрэ, кытталлара, уруhуйдууллара. «Оонньуу сурун оруола»-бэсиэдэ. «Оонньуу – олох оскуолата». – эбээн тылын уорэтэргэ, дидактическайоонньууну айан, онорон онньоторум. Манна тороппут комото улахан оруолу ылара, о5олорго эбээн танаhын тигэн кэтэрдэллэрэ, араас киэргэли онороллоро, эбээн аhын алгыыллара, ыытыллар мероприятияларга кыттыбыт тороппуттэр: Колесов М.И,, Баишев Н., Никитин И, Старостина Аг.Аф, Слепцова А.А., Михайлова В.Н., Слепцова И.П., Курчатова Ф.И., Рожина Е.Е., Безрукова Р.С., онтон да атын тороппуттэр.

  Кыра о5олору буобэйдээн, иитэн-уорэтэн, сурэх сылааhын инэрэн, утуо-дьон буолан, дойдуларыгар, атын да сиргэ, араас идэни баhылаан туhалаах дьон буолан улэлии-хамсыы сылдьалларыттан уорэбин. Сурдээх да учугэй кэм кэлэн ааспыт эбит, улэ5э буоллун, корго буоллун бары биир киhи курдук кыттан, ойдоhон, ойоhон улэлээбит эбиппит.

     Мин детсад сэбиэдэссэйинэн, методиhынан да улэлии сылдьыбыт, профсоюз председателинэн, казначейынан эмиэ улэлээбитим. Онтон билигин пенсиялаахтар тумсуулэрин председателинэн, «Упэндьэл» этнокультурнай вокальнай ансамбльга кыттан, иллэн кэммин атаарабын, араас ыытыллар мероприятияларга кыттан, куус-комо буолабын, ону таhынан нэдиэлэ5э устэ скандинавскай хаамыыга, эти-хааны эргитэбит, доруобуйабытын конноробут. Ол курдук  олорон хаалбакка, тугунан эмит дьарыктана сатыыбыт. Бииргэ улэлээбит  уоллэннээхтэрбэр ба5арыам этэ истин иhирэх сыhыаны, кэрэ сана кэккэлэстин, уоруу-котуу, дьол тосхойдун.

 

                                                                                                 Ыам ыйа 2014 с.

 

Элбэх эрэллээх до5оттордоох этэ.

 

Ойор куннээх,

О5о саас кэрэ кэмин

Онньоон ааспыт куннэрбитин

Ахтан, санаан ылыа5ын

 

    Бииргэ уорэммит, биир тэрилтэ5э детсадка бииргэ улэлээбит дьуогэбит  Анна Константиновна Слепцова туьунан ахтабын.

     Биьиги оскуоланы 1966 с. Бутэрбиппит, бары да наьаа бэьиэлэй, кордоох, кэрэ о5олор этилэр, оскуолаттан ыла бары, улэ буоллун, уорэххэ буоллун сурдээх эппиэтинэмтээхтик сыьыаннаьар этибит.

   Анка ЯПУ_2 кэтэхтэн бутэрэн, уорэнэн, воспитатель идэтин ылан детсадка иитээччинэн улэлээбитэ, улэтигэр наьаа ирдэбиллээх, суурдээх интириэьинэй мероприятиялары, мунньахтары ыытарга активнайдык кыттаччы. Бу са5ана ыытар утренниккын барытын бэйэн толкуйдаан, оноро5ун, былаанныыгын, тороппуттэри тумсэ тардан, улэни ыыта5ын, онно Анка сурдээх интириэьинэй сценарийы, тороппут мунньа5ын онорон, улэтин са5алааччы, дирин ис хоьонноох аралдьытыылары, субботниктары ыытан, тороппут махталын ылара, иирсэ-этиьэ сылдьыбат, онтон Сашаны кытта холбоьон ыал буолбуттара, ус о5оломмуттара. Кыыстара Туяра Дьокуускай куоракка олорор. Кыра уол Александр сылгы кооперативын салайар, олохторун салгыыр элбэх сиэннэрдээхтэр. Улэлээбит сылларыгар элбэх дьону кытта алтыспыта, элбэх эрэллээх до5оттордоох этэ. Сурдээх ыалдьытымсах, остуол хотойорунан астаах-уоллээх, киирбит киьини, ыалдьыты тото-хана чэйдэтэн таьаарар ыалдьытымсах ыаллар этилэр. А5алара киирилээх-тахсыылаах, булугас ойдоох, сыты-хотуу, уопсай тылы тургэнник булар, улэьит киьи этэ. Кыыьыран тымтан сылдьыбат, улэ ыараханыттан иннэн-толлон турбат киьи этэ. Бу орто дойдуга киьи сиэринэн улэлээн, уорэнэн утуо суобастаахтык олорон ааспыттарын, бииргэ уорэммит, алтыспыт до5отторо умнуохтара суо5а.

                                                                                               Ыам ыйа 2014 с.